Eş muvafakati alınması zorunluluğu sadece aile konutu üzerinde tasarrufta bulunulduğunda mı söz konusu olur? (18.04.2025)

Türk Medeni Kanunu'nun 194.maddesi gereğince aile konutu üzerinde yapılacak olan tasarruflarda malik olmayan eşin açık rızasının alınması gerekir.

İşlemin diğer tarafının iyi niyetli olup olmamasının yani tasarrufa konu yerin aile konutu olarak kullanıp kullanılmadığını bilip bilmemesinin bir önemi yoktur. Çünkü Yargıtay eş muvafakati meselesine ehliyet koşulu olarak yaklaşmaktadır.

Rızanın yazılı olması şart değildir, ama açık olması gerekir. Tasarrufun yapılmasından sonra icazet şeklinde de rıza gösterilebilir.

Eş muvafakati taşınmaz tasarruf tarihinde fiilen aile konutu olarak kullanılıyorsa gereklidir. Aile konutu edinme amacıyla yapılan tasarruflarda eş muvafakati alınması gerekmez. Örneğin, aile konutu olarak kullanılması amacıyla konut kredisiyle yapılan bir taşınmaz alımı işleminde, eş zamanlı olarak ipotek tesis edilirken eş muvafakati alınması kanaatimizce gerekmez. Çünkü ipotek tesis tarihinde fiili bir kullanım başlamamıştır.

Eş muvafakati alınması genellikle aile konutu üzerindeki tasarruflarda akla gelir. Ancak eşlerin birlikte müşterek malik oldukları her türlü mallar bakımından (araç, arsa, dükkan vs.), tasarruf durumunda eş muvafakati alınması şarttır. (TMK m.223/2)

Esasen müşterek mülkiyete tabi mallarda hissedarlar diğerinin muvafakatini almadan kendi hisseleri üzerinde serbestçe tasarruf edebilirler. (TMK m.688/3) Ancak müşterek mülkiyete konu olan mal eşlerin birlikte müştereken malik oldukları bir mal ise, malın niteliği ne olursa olsun, eşlerden biri sadece kendi hissesi üzerinde tasarruf edecek olsa dahi yine de eşinin muvafakatini almak durumundadır.